«Бөлінбейтін»: Лағманханадағы шиеленіс
Қазақстандық режиссерлардың көпшілігімен әңгімелесе отырып, соңғы бірнеше жылда отандық кинематографтың неліктен бір орында тұрақтап қалғанын түсінуге болатын сияқты. Негізі, көпшілігі ұлттық мәдени кодтың соңына түсіп, «киномды отандастырым қалай қабылдайды екен» деген сауалға бас қатырып жүріп, фильмнің өзі туралы ұмытып кетіп жатады. Нәтижесінде пайда болған шектеу мен тұрақтылық арқылы отандық фильмдерді тек жергілікті көрерменге ғана көрсете аламыз. Ал кино әмбебап болмаса, жаңа нарыққа қол жеткіземіз деген әңгіме бос сөз болып қала бермек. Сондықтан, қазақстан киносын бір орыннан туысына немесе көршісіне жағу үшін емес, жеке идеяларын жүзеге асыруды місе тұтқан жаңа кинематографшылар ғана алға жылжыта алатын секілді. Айналымға шығайын деп жатқан «Бөлінбейтін» қылмыстық драмедиі қатып қалған шеңберден шығуға талпынған алғашқы қадам секілді.
Фильмдегі негізгі оқиға ешқандай жаңалығы жоқ (лағманның жаңа түрін ойлап табуға тырысса да) жол бойындағы дәмханада өрбиді. Бірақ, ол жақта бірнеше миллион долларға толы сөмке бар. Ол сөмкені инкассаторлар көлігін тонап, екі адамды өлтірген қарақшылар алып келген. Дәмханада өмір мен қызмет жайында әңгімелесіп отырған екі полицей бар еді. Шиеленісті оқиғаны дәмхана иесі, оның көмекшісі және даяшы одан сайын қыздыра түседі...
«Бөлінбейтін» айналымға шығардан біраз уақыт бұрын бұл киноны отандық кинематографшылардың Квентин Тарантино бағытына ұқсатып түсіргені туралы әңгімелер тараған болатын. Әрине, «Ессіз төбеттер» мен «Жиіркенішті сегіздік» фильмдеріне ұқсайтыны рас, дегенмен Олжас Ахметовтың картинасынна Тарантино бағытын көре алмаймыз.
Әр картинасын «ұлттық мәдени кодпен» байланыстыратын әйгілі «Оскар» лауреатына қарағанда, дебютант Олжас Ахметов кез-келген нарыққа төселген, әр түрлі жастағы (әрине, 18 жастан жоғары) көрермендерге арналған нағыз әмбебап кино түсіре білді.
«Бөлінбейтіннің» негізгі бөлігі – жас режиссер «таза қазақи кино» мөрінен арылған. Себебі, Ахметовтың режиссураға есейген шағында келуінде шығар, ол сонымен қатар, отандық киноөндірістің ішкі «асүйін» өзгерткен жоқ.
«Бөлінбейтін» алғашқы секундтан-ақ қызықтыра түседі, көрермен болып жатқан оқиғаның ішіне сүңгіп кетеді. Міне, керемет! Қазақстан киносында саспенс пайда бола бастапты!
Картинаның тағы бір өзгешелігі – тамаша таңдалған актерлік құрамы. «Бөлінбейтінде» айтарлықтай басты кейіпкер жоқ, дегенмен жақсы белгіленген мінез бар және негізгі сюжеттің дамуына кедергі келтірмейтін, барған сайын ашыла түсетін бэкграундты да көруге болады. Ерекше бір адамды бөліп айту қиын, себебі актерлар үйлесімді оркестр сияқты. Әзиз Бейшеналиев пен Берік Айтжановтың бір-біріне қарсы шығуы («Аманат», «Мұстафа Шоқай», «Ликвидатор» фильмдерінен кейін төртінші) фильмге әсерлілік беріп тұр. Шыңғыс Қапин кейіпкерінің психикалық жағдайы сюжетке «сағат механизі бар жарылғыш зат» секілді өзіндік бояу қосып тұр. Барлығына Ерден Телемісовтың ерекше дарындылығын, Жібек Жаппасбаеваның сексуалды күш-қуатын және Нұржан Садыбеков пен (әсіресе) Алексей Шеместің шектен тыс дөрекілігін қосуға болады. Осы тұста керемет актерлік коктейль пайда болады, Асан Мәжит қана кейіпкерінің мінезін тым қатты әсірелеп жіберген.
Картинаның Әбілқайыр Жарасқан жазған музыкалық бөлігін ерекше атап өтуге болады, ол этникалық бағыттан алыстап, фильмге сәнді, есте қаларлықтай саундтрек сыйлады.
Қорытындылай келе, жоғары атап кеткен дүниелер көрерменге отандық кинодағы әсерлі дебютті сыйлайды. Бірақ, техникалық мүмкіндігі мен сценарийі әлі де өңдеуге тұрарлықтай (көліктегі жұптың жағдайы толықтыруды талап етеді). Дегенмен, фильм назар аударуға тұрарлық.
Киноға Кәрім Қадырбаев барды
Оцените рецензию
2 пікір
Пікір қалдыру үшін
Байбол Каржаубаев
15 желтоқсан 2017, 18:47Буду знать, чьи рецензии мне не читать.
Мырзахмет
21 желтоқсан 2017, 23:13с первых кадров было, уже скучно и отталкивало меня к просмотру.