«Оралман»: Үйге оралу
Ауғанстанда тұратын қазақ отбасы тарихи отанына оралуды жөн санайды. Жанұяның басшысы Базарбай есімді қарт туған жерінде жерленуді армандайды. Оның ұлы Сапарқұл ауған соғысына қатысқан, қазір жергілікті мешітте азаншы болып жұмыс істейді. Оның әйелі мен минадан зардап шеккен мылқау қызы бар. Олар туған жерлеріндегі Жұмақты аңсап, мына жақтағы тозақтан қашуды ұйғарады...
Бұл роуд-муви емес, дегенмен болуы мүмкін еді. Кейіпкерлер мақсаттарына жылдам жетеді – шекарадан еш қиындықсыз өтіп кетеді. Келе салысымен оларды Байқоңырдың маңындағы ұмыт қалған бір ауылға жібереді. Сапарқұл күзетші болып жұмысқа орналасады, әйелі мен қызы жергілікті дәмханада ыдыс жуушы болады, ал қарттың жаны жәй тауып, бұл өмірмен қош айтысады, осы кезде төбеде ракеталар ұшып жүреді...
Картинаның суреттеу бөлімі керемет – әдемі көріністер, пейзаждар өзіне еріксіз тартады, музыка да жанға жайлы. Актерлардың ішінде ең алдымен Дулыға Ақмолда мен Ержан Түсіповты ерекше атап өтуге болады, ал қалғандары бірдей болып көрінеді. Өте сапалы түсірілген, тіпті техникалық жағы да жақсы жасалған.
Қазіргі таңда Сәбит Құрманбековтың төртінші режиссерлік жұмысы жылдың үздік отандық картиналарының бірі болып табылады. «Оралманның» әлемдік тұсаукесері Иранда Фаджр кинофестивалінде болған еді, сол жақта картина шетелдік туындылардың арасында бас жүлдеге ие болды. Сонымен қатар, «Оралман» биылғы жылы Астанада өткен Еуразия кинофестивалінде «Гран-при» иеленген. Ал Қазан Халықаралық мұсылман киносы фестивалінде басты рөлді сомдаушы Дулыға Ақмолда үздік актер атанды. Фильмнің фестивальді тағдыры әлі де жалғасуда, оның үстіне авторлар картинаны халықаралық айналымға шығаруды көздеп отыр (Австралия мен Италия продюсерлерінің жоспарында бар).
Дегенмен, барлық артықшылықтарына қарамастан, картина сынағыш көрермендерге ештеңе бере алмайтын сияқты. Әрине, оралмандар тақырыбы қызықты ғой, мұнда салмақты драма жасауға да болады, бірақ авторлардың тереңірек қазуға батылдары бармаған сыңайлы. Әрине, жердің қатып қалғаны және бір ғана күзетшінің қазып тастауы мүмкін емес екені түсінікті, дегенмен қолына күрек алды ма, көрді соңына дейін қазуы керек еді.
Жергілікті қақтығыстар, жергілікті әкімшілікпен қарым-қатынасы, саясат пен діни тақырыптар үстіртін ғана көрсетілген, драма жетпей тұр.
Жалпы, «Оралманда» көшіп-қонушылардың қайғылы хикаялары баяндалмайды, оның орнына үйге оралудың әдемі, мейлінше ұқыпты нұсқасы бейнеленген. Бұл - қандай болса да, адам тек Отанында ғана өз дауысына, өзіндік меніне ие бола алатынын көрсететін қарапайым кино.
Сәбит Құрманбековтың «Оралман» фильмінің кестесі кинотеатрлар афишасында бар.
Киноға Жанкелді Өмірәлиев барды
Оцените рецензию
пікірлер жоқ, бірінші болыңыз
Пікір қалдыру үшін